Kształcenie zawodowe w Niemczech

Kształcenie zawodowe w Niemczech opiera się na współpracy pomiędzy państwem, sektorem prywatnym i partnerami społecznymi.

Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (BMBF) reguluje ogólne kwestie, dotyczące polityki kształcenia zawodowego i kooperując z właściwymi ministerstwami pełni funkcję koordynującą i sterującą w odniesieniu do wszystkich zawodów wyuczonych. Ponadto współpracuje ściśle także z Federalnym Instytutem Kształcenia Zawodowego (BIBB), który prowadzi projekty badawcze i pełni funkcję doradczą dla rządu federalnego i podmiotów kształcenia zawodowego. Kraje związkowe przejmują natomiast szkolną część kształcenia zawodowego i powołują komisje ds. kształcenia zawodowego, w których skład wchodzą przedstawiciele pracodawców i pracowników. Ich ministerstwa, odpowiedzialne za edukację, współdziałają ze sobą w ramach Stałej Konferencji Ministrów Kultury (Ständige Konferenz der Kultusminister), w celu zapewnienia stosunkowej jednolitości i porównywalności kształcenia zawodowego.

System dualny

Głównym filarem kształcenia zawodowego jest system dualny (przyuczanie do zawodu, ISCED 3B). Każdy, kto ukończył pełnowymiarową edukację obowiązkową, może podjąć kształcenie w formie nauki zawodu, która odbywa się w dwóch miejscach – w zakładzie pracy i szkole zawodowej. Ukończenie tej formy kształcenia uprawnia do wykonywania zawodu jako wykwalifikowany specjalista. Dalsze rozwijanie umiejętności zawodowych jest możliwe w ramach różnych szkolnych toków kształcenia, a także poprzez zdobycie tytułu mistrza lub też porównywalnych kwalifikacji. Dualny tok kształcenia zawodowego można także kontynuować na poziomie szkolnictwa wyższego.

Więcej o systemie dualnym w Niemczech w materiałach przygotowanych przez GOVET:

Prezentacja:

Film:

Oferta Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej na portalu edunet poland o możliwościach kształcenia w systemie dualnym: Czym jest kształcenie dualne?

Ścieżki kształcenia

Obok systemu dualnego istnieje również szerokie spektrum ścieżek kształcenia (poziomy ISCED 3-4), które różnią się w zależności od wymagań wstępnych, zagadnień kluczowych, typu kształcenia i osiąganego poziomu kwalifikacji:

  • Ścieżki kształcenia w szkołach zawodowych, które przygotowują do pracy w wielu dziedzinach zawodowych (szkoła zawodowa – Berufsfachschule, czas trwania: 1-3 lata, w zależności od dziedziny zawodowej i kierunku, a także typu i poziomu kwalifikacji). W przypadku ukończenia szkół, w których uczeń nie ma możliwości uzyskania pełnych kwalifikacji, możliwe jest zaliczenie nauki jako pierwszego roku kształcenia w ramach systemu dualnego, o ile zostaną spełnione określone kryteria. Warunkiem wstępnym jest uzyskanie świadectwa ukończenia szkoły głównej lub klasy 10 (świadectwo ukończenia szkoły realnej).
  • Ogólnokształcące i ukierunkowane zawodowo ścieżki kształcenia (ISCED 3A), które z reguły kończą się uzyskaniem świadectwa dojrzałości, będącego przepustką do podjęcia studiów na uczelniach wyższych (gimnazjum zawodowe/gimnazjum specjalistyczne, którego czas trwania wynosi 3-4 lata, w zależności od tego, czy uczniowie zdobywają jednocześnie kwalifikacje zawodowe). Warunkiem wstępnym jest tu świadectwo ukończenia szkoły realnej.
  • Specjalistyczne ścieżki kształcenia, które można podjąć po ukończeniu szkoły realnej, lub wstępnego kształcenia zawodowego, a które służą poszerzeniu umiejętności zawodowych (czas trwania: 1-3 lata), kończące się uzyskaniem świadectwa dojrzałości, uprawniającego do podjęcia studiów w wyższej szkole zawodowej, lub też zdobyciem kwalifikacji, wymaganych na specjalistycznych kierunkach studiów. Po spełnieniu określonych warunków uczniowie mogą także uzyskać świadectwo dojrzałości, dopuszczające do studiów uniwersyteckich.

Dowiedz się więcej:

Bundesinstitut für Berufsbildung (BIBB) Federalny Instytut Kształcenia Zawodowego http://www.bibb.de
Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF) http://www.bmbf.de
ReferNet Germany http://www.refernet.de
Ständige Konferenz der Kultusminister der Länder in der Bundesrepublik Deutschland (KMK) http://www.kmk.org